Na czym polega działalność Oxoplast™?
Zajmujemy się produkcją alkoholi OXO, aldehydów i plastyfikatorów, które znajdują zastosowanie w zasadzie w każdej dziedzinie codziennego życia. Naszymi klientami są m.in. firmy z branży przetwórstwa chemicznego, tworzyw sztucznych, farb i lakierów, medycznej, motoryzacyjnej, producenci materiałów budowlanych, środków ochrony roślin, dodatków do paliw…
Jak przedstawia się nasza pozycja rynkowa w obszarze Oxoplast™?
W Europie jesteśmy drugim co do wielkości producentem 2-Etyloheksanolu, czyli naszego podstawowego alkoholu OXO, oraz pierwszym producentem plastyfikatora DOTP, dostępnego pod nazwą Oxoviflex™. Pod tym względem nasza spółka jest unikatowa w Unii Europejskiej, ponieważ produkcja odbywa się na dedykowanych instalacjach, a główny ciąg technologiczny opiera się na opracowanej przez nas i ICSO „Blachownia” technologii ciągłej estryfikacji. Wpływa to pozytywnie m.in. na czystość produktu i jego stabilność jakościową, mając też wpływ na parametry przetwórcze wyrobów gotowych. Zresztą dla wszystkich produktów przyjęliśmy maksymę ZAK Quality…
Jeśli chodzi o Polskę, jesteśmy jedynym producentem alkoholi OXO i wiodącym w zakresie plastyfikatorów. Na polskim rynku lokowanych jest ok. 20% produktów Oxoplast™.
Core businessem jest dla nas rynek europejski, głównie kraje Unii Europejskiej, natomiast od kilku lat z powodzeniem rozwijamy również działalność w Ameryce Północnej.
Ze względu na regulacje unijne i ogólne kierunki rozwoju branży, kilka lat temu Grupa Azoty ZAK zdecydowała o wycofaniu z oferty produktów ortoftalanowych. Czy udało się znaleźć ich zamienniki dla wszystkich zastosowań, czy są luki, które pozostawiły po sobie produkty ftalanowe?
Z pewnością nie tęsknimy do ftalanów. Zakończenie ich produkcji było krokiem, który spółka podjęła świadomie w związku z ówcześnie wchodzącymi w życie regulacjami, które w dalszym ciągu mają istotny wpływ na charakter rynku. Szczególnie w zakresie wyższych ortoftalanów sukcesywnie dąży się do ograniczania ich stosowania w kolejnych segmentach, zwłaszcza jeśli chodzi o zastosowania wrażliwe, takie jak wyroby medyczne, zabawki dla dzieci czy opakowania żywności.
Doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, że drogą, którą Europa i cały świat podążają i będą podążać, są kolejne ograniczenia w stosunku do ortoftalanów. Naturalnym działaniem dla nas było więc uruchomienie dużej instalacji do produkcji DOTP (plastyfikatora nieortoftalanowego Oxoviflex™ – przyp. red.).
Jakie cele dla Segmentu Oxoplast™ wynikają ze strategii Grupy Azoty i programu Zielone Azoty?
Głównym celem jest rozbudowa portfolio i rozwijanie nowych platform produktowych, nad czym już trwają prace. Tworzona jest koncepcja Zielony Oxoplast™, jako naturalny element programu Zielone Azoty.
Obok produkcji aldehydów i alkoholi OXO konieczny jest rozwój „nogi biznesowej” wykorzystującej surowce bioodnawialne i zorientowanej na produkty bio, która będzie uzupełniała segmentowo naszą dotychczasową ofertę. Jest to droga odpowiedzialności środowiskowej.
Pod kątem samej produkcji alkoholi OXO i plastyfikatorów spoglądamy w kierunku wykorzystania źródeł energetycznych do zasilania naszych instalacji, które nie będą bazowały na konwencjonalnych źródłach energii. Skupiamy się również na zwiększaniu efektywności energetycznej, prowadząc m.in. termomodernizację instalacji Jednostki Biznesowej Oxoplast™. Spora część aparatów instalacji OXO i estrów została już poddana temu procesowi.
W jaki sposób niedawno uruchomione Centrum Badawczo-Rozwojowe wesprze działania Oxoplast™?
Ze względu na to, że od kilku lat mamy laboratorium aplikacyjne, dokładnie przebadaliśmy proces przetwarzania naszych plastyfikatorów w formulacjach PCW, a także wpływ ich jakości na parametry gotowego wyrobu. Jest to wiedza nie do przecenienia, wpływająca także na nasze możliwości funkcjonowania na rynku, który z roku na rok staje się coraz bardziej wyspecjalizowany.
Uruchomienie kolejnego obiektu – Centrum Badawczo-Rozwojowego – będzie natomiast kluczowe dla rozwoju technologii i produktów w oparciu o surowce bioodnawialne. Zielony Oxoplast™ powinien być komplementarnym projektem tworzonym przy ścisłej współpracy z służbami rozwojowymi oraz inwestycyjnymi i obejmować etapy od rozpoczęcia badań do uzyskania produktu końcowego.
Jak prowadzić biznes po pandemii i w obliczu wojny za wschodnią granicą? Czy możemy w tych realiach mówić o jakiejkolwiek stabilizacji i planowaniu działań?
Należy tu rozróżnić dwie kwestie – planowanie strategiczne i operacyjne. Jeśli spojrzymy na cykle koniunkturalne w perspektywie kilkudziesięciu lat, wzloty, upadki i kryzysy nie są niczym nowym, tak więc cele strategiczne biznesu, które zaprezentowaliśmy w Strategii Grupy Azoty, pozostają niezmienne.
W ostatnich latach byliśmy w fazie bumu popytowego i cenowego, w dużej mierze napędzonego przez pandemię COVID-19, która odsunęła w czasie spowolnienie gospodarcze, którego początek był widoczny w drugiej połowie 2019 roku. Pandemia diametralnie zmieniła przyzwyczajenia ludzi. Wzrosła zdolność nabywcza i zapotrzebowanie na produkty, w dużej mierze te, do których wytwarzania stosuje się nasze produkty. W związku z tym w 2021 roku Segment Oxoplast odnotował rekordowe wyniki.
Prognozując, jak będzie wyglądał 2022 rok, przewidywaliśmy spowolnienie od połowy roku, gdyż światowa gospodarka była przegrzana – jest to element cyklu koniunkturalnego, choć w tym wypadku zaburzonego COVID-19. Natomiast agresja Rosji na Ukrainę doprowadziła do natężenia zjawisk, takich jak spadek popytu ze względu na wysokość cen energii oraz surowców produkcyjnych, które i tak miałyby miejsce.
W kontekście planowania krótko- i średnioterminowego nieprzewidywalność była i jest obecnie ogromna. Przed 2022 rokiem nie mieliśmy do czynienia z takimi skokami cen gazu, a także nie musieliśmy podejmować w bardzo krótkim czasie tak drastycznych decyzji w oparciu jedynie o sygnały z różnych gałęzi otoczenia rynkowego. Również pierwszy raz w historii zostaliśmy z dnia na dzień odcięci od dostaw propylenu z Ukrainy. Był to pierwszy i największy problem ubiegłego roku. W ciągu miesiąca skonstruowaliśmy alternatywny system zabezpieczenia Jednostki Biznesowej Oxoplast™ w podstawowy surowiec i wdrożyliśmy mechanizm krótkoterminowego planowania oraz funkcjonowania, który jest elastyczny i dostosowany do warunków, w jakich się znajdujemy.
Obecna turbulentność środowiska biznesowego jest znaczna, w związku z czym stabilne funkcjonowanie, utrzymanie produkcji oraz miejsc pracy wymaga ogromnego wysiłku. To nasza wspólna odpowiedzialność, zarówno na poziomie jednostki, spółki, jak i Grupy Azoty.
Z czego wynika decyzja o rozbudowie działalności na rynku amerykańskim?
Ważnym elementem koncepcji biznesowej Segmentu Oxoplast™ jest dywersyfikacja regionalna. W obrębie rynku amerykańskiego stawia się na relacje ludzkie pomiędzy osobami funkcjonującymi w biznesie. Ze względu na ten czynnik, kilka lat temu zapadła decyzja o rozpoczęciu działalności lokalnego przedstawiciela na rynku amerykańskim. Z początku wysyłaliśmy produkty z Polski w izokontenerach w mniejszych ilościach, które trafiały bezpośrednio do klientów. Aby zacieśnić nawiązaną współpracę i operować większymi wolumenami, kolejnym krokiem było rozpoczęcie lokalnej działalności. Stąd dwa lata temu zapadła decyzja, by wynająć zbiornik magazynowy 2-Etyloheksanolu na wschodnim wybrzeżu USA i przetestować mechanizm działania. Konieczne było przejście formalnej drogi w oparciu o tamtejsze przepisy prawa na różnych szczeblach oraz wymogi regulacyjne, co wymagało dużego wysiłku i otwartości od służb naszej firmy.
W ubiegłym roku postanowiliśmy rozszerzyć tę działalność i wynająć drugi zbiornik magazynowy. Dziś sumarycznie posiadamy możliwości magazynowania na poziomie 2500 ton dla alkoholu 2-EH i 1500 ton dla plastyfikatora Oxoviflex. Docelowo chcielibyśmy lokować na rynku amerykańskim kilkanaście tysięcy ton obu produktów rocznie.
W jaki sposób zamierzamy rozwijać działalność Segmentu na rynku amerykańskim?
W ostatnim czasie byliśmy obecni na kilku istotnych konferencjach i wystawach, co jest konieczne by funkcjonować na rynku, być widocznym i nawiązywać relacje. To też swoista deklaracja o poważnym myśleniu na temat długoterminowego biznesu na danym rynku.
Niewątpliwie funkcjonujemy w trudnym czasie, a możliwość alokowania wolumenu po centrach logistycznych w różnych częściach świata jest kluczowa dla utrzymania płynności produkcji i zarządzania biznesem. Mimo że operacje, których się podejmujemy są ambitne, ze względu na perspektywy, jakie niesie ze sobą rynek amerykański, jest o co zabiegać.
Dziękuję za rozmowę.