Blog

Recykling tworzyw

08.03.2016
Colorful Plastic Polymer Granules

Polski Związek Przetwórców Tworzyw Sztucznych (PZPTS) z zadowoleniem przyjął inicjatywę Komisji Europejskiej, której celem jest skierowanie państw członkowskich na drogę gospodarki o obiegu zamkniętym.

Zawarte w komunikacie plany dotyczące podwyższenia poziomów selekcji i recyklingu odpadów komunalnych (w tym także odpadów tworzyw sztucznych) są w opinii PZPTS zgodne z oczekiwaniami przetwórców, którzy posiadają możliwości wykorzystania zwiększonego strumienia surowców z recyklingu. Zdaniem przedstawicieli stowarzyszenia odpady tworzyw sztucznych nadające się do recyklingu nie powinny w ogóle trafiać na składowiska ze względu na ich szczególną wartość.

 

Co z recyklingiem PCW?

 

PZPTS opublikował także dokument dotyczący klasyfikacji zagrożeń odpadów poużytkowych z PCW, opracowany w ramach programu VinylPlus. Celem raportu jest podsumowanie wiedzy z zakresu recyklingu oraz zaprezentowanie, w jaki sposób może być ona wykorzystana przez firmy biorące udział w łańcuchu recyklingu. Recykling jest procesem przetwarzania odpadowych materiałów w celu wytworzenia nowego, rynkowego produktu. Jest to podstawowy cel recyklingu, natomiast celem nadrzędnym jest ochrona środowiska przed substancjami niebezpiecznymi zawartymi w odpadach i ochrona zasobów naturalnych. Wyróżnia się następujące rodzaje recyklingu: materiałowy, chemiczny, surowcowy, termiczny i organiczny. Głównym źródłem odpadów PCW jest przemysł budowlany (okna i drzwi) oraz poużytkowe systemy rurowe, odpady elektroniczne i odpady z przemysłu motoryzacyjnego i gospodarstw domowych. Poużytkowe odpady PCW można by poddać recyklingowi. W systemie recyklingu materiałowego ram okiennych z PCW przerabia się odpady uzyskiwane podczas prac remontowych i rozbiórkowych. Z odpadów oddziela się szkło i części metalowe a następnie rozdrabnia się je i wykorzystuje do produkcji nowych profili okiennych i drzwiowych w mieszance ze świeżym surowcem. Stosunkowo duży procent odpadów tworzyw sztucznych uzyskuje się z pokryć dachowych. Recykling tego typu odpadów polega na ich wstępnym sortowaniu, następnie cięciu i czyszczeniu. Otrzymane wiórki PCW miele się w niskiej temperaturze, dzięki której odpady są twarde i pozwalają na uzyskanie dużego rozdrobnienia. Otrzymany w ten sposób surowiec stosuje się jako dodatek do surowca pierwotnego.

 

Niestety recykling PCW jest najrzadziej wybieraną metodą jego utylizacji. Zdecydowana większość trafia na składowiska (ok. 80%) oraz spalarni (ok. 15%). Dlaczego tak jest? Głównym problemem w przypadku takich odpadów o długim zastosowaniu jest to, iż mogą one zawierać dodatki, które zostały legalnie stosowane wcześniej, kiedy produkty zostały wyprodukowane. Obecnie te odpady i granulat z recyklingu mogą być sklasyfikowane, jako produkty niebezpieczne. Niektóre z tych substancji mogą również podlegać ograniczeniom lub autoryzacji na mocy rozporządzenia REACH („dodatki starsze”). Zostały one całkowicie lub prawie całkowicie zastąpione surowcem pierwotnym, ale nadal można je znaleźć w produktach o trwałym zastosowaniu, takich jak odpady z remontowanych lub wyburzanych budynków.

 

Zgodnie z decyzją Komisji UE firma zajmująca się odpadami musi wybrać kod z Wykazu Odpadów. W przypadku PCW to odpady budowlane i rozbiórkowe, gdzie wybór następuje pomiędzy zapisem 17 02 03 („Tworzywa sztuczne”) dla odpadów nieuważanych za niebezpieczne a kwalifikacją 17 02 04 * („szkło, tworzywa sztuczne i drewno zawierające lub zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi”). W takich przypadkach prawo UE mówi, że wybór ma być dokonany w oparciu o właściwości niebezpieczne w rozumieniu załącznika III do Ramowej Dyrektywy Odpadowej 2008/98.

 

Lista odpadów i definicja odpadów niebezpiecznych na mocy Dyrektywy Ramowej w sprawie Odpadów obowiązywała przez wiele lat. Jednak w momencie wejścia w życie (tj. 01.06.2015) rozporządzenie KE 1357/2014 zastąpiło dawny załącznik III dyrektywy ramowej w sprawie odpadów 2008/98. Poprzednia wersja załącznika III przedstawiała 15 „właściwości odpadów, które czynią je niebezpiecznymi”. Przypisanie tych niebezpiecznych właściwości zostało dokonane na podstawie załącznika VI dyrektywy 67/548 w sprawie klasyfikacji niebezpiecznych substancji. Nowy załącznik III określa limity stężeń, powyżej których obecność niebezpiecznych substancji powoduje automatycznie zaklasyfikowanie odpadów jako niebezpieczne. Odpowiednie stężenie graniczne dla kategorii szkodliwości dla rozrodczości 1A i 1B (dotyczy związków ołowiu i ftalanów o niskim ciężarze cząsteczkowym) to 0,3 %. Obsługa i transport odpadów, klasyfikowanych jako niebezpieczne, podlega procedurze uciążliwych pozwoleń i sprawozdawczości. Klasyfikacja odpadów, jako niebezpieczne może również wykluczyć odpady z możliwości dotarcia do końca procesu statusu odpadu, a tym samym przed wprowadzeniem na rynek jako produkt. Wszystko to zniechęca europejski przemysł recyklingu, już i tak osłabiony w wyniku niekorzystnych warunków biznesowych, do inwestycji w rozszerzenie recyklingu PCW. Obciążenia te dodatkowo mogą wstrzymać recykling odpadów poużytkowych oraz zniechęcić przetwórców do rozwoju rynku produktów zawierających recyklat.

 

Komisja UE zdaje sobie z tego sprawę, dlatego już w 2014 roku zleciła niemieckiemu konsultantowi BiPRO, przeprowadzenie badania „w celu oceny możliwości przyznania odstępstwa dla określonych rodzajów odpadów z tworzyw sztucznych i gumy z Listy Odpadów UE”. Badanie zostało opublikowane w dniu 8 maja 2015 r. Zostało one uzupełnione o badanie migracji niektórych metali ciężkich i plastyfikatora DEHP z odpadów PCW do wody, przeprowadzone przez niemiecki FABES Institute na wniosek VinylPlus. Wyniki FABES potwierdzają, że migracja substancji niebezpiecznych z odpadów twardego PCW jest bardzo niska oraz z miękkiego PCW jest „raczej niska”. Wyniki zasadniczo potwierdzają, że migracja substancji z artykułów z PCW lub odpadów jest znacznie niższa od migracji z prostej mieszaniny PCW i dodatków.